Verzekering zal door zelfrijdende auto compleet veranderen

De zelfrijdende auto klinkt voor velen nog steeds als verre toekomstmuziek, maar onderzoek op dit gebied brengt het vervoermiddel steeds dichterbij. Ook in Nederland, waar vanuit het zogeheten Dutch Automated Vehicle Initiative (DAVI, een initiatief dat werd gestart door TU Delft, RDW, TNO en Connekt) wordt onderzocht wat bijvoorbeeld de invloed is op de schadekans bij de nieuwe technologie. De zelfrijdende auto blijkt de schadekansen en de bijbehorende verzekeringen volledig om te gooien, hoewel daarmee premies niet automatisch zullen dalen.

Van alle ongelukken met auto’s is vandaag de dag in Nederland 90% te wijten aan fouten van bestuurders, aldus DAVI. Dit betekent dat uiteindelijk al deze gevallen met de zelfrijdende auto voorkomen kunnen worden, waarmee deze schadepost niet langer vergoed hoeft te worden door autoverzekeraars. Dat betekent echter niet dat verzekeringen niet meer nodig zullen zijn. Het Verbond van Verzekeraars concludeert namelijk dat bepaalde risico’s dan wel verdwijnen, maar tegelijk plaatsmaken voor nieuwe gevaren.

Zo kan een auto die zelf rijdt, door middel van geavanceerde software, gehackt worden of last krijgen van een bug. En is er ondanks alle techniek toch een botsing, dan zal deze een stuk ernstiger zijn. Dat komt onder meer doordat zelfrijdende auto’s dichter op elkaar rijden en bij een fout niet per se afremmen, maar wellicht zelfs nog een stuk doorrijden na een klap. Tel bij deze nieuwe risico’s op dat de apparatuur en alle losse onderdelen van de automatische vervoersmiddelen ook een stuk duurder zijn, en het wordt duidelijk dat een crash niet goedkoop is.

Toch zullen bijvoorbeeld kop-staartbotsingen vrijwel tot het verleden behoren, door ingebouwde sensoren. Ook andere menselijke fouten worden zowat geheel ondervangen door de nieuwe technologieën. Hier ligt alleen ook de wortel van de ontwrichting op verzekeringsgebied. Want wie is er nog aansprakelijk wanneer niet de ‘bestuurder’ maar de auto fout zat?

Een zogeheten directe verzekering is volgens het Verbond van Verzekeraars voor zover nu bekend is de beste oplossing. Dit houdt in dat ‘bestuurders’ niet meer de auto verzekeren, maar zichzelf. De verantwoordelijke bestuurderspositie wordt gelijk aan de positie van een inzittende: iedereen doet even weinig om de auto te besturen. Daarmee wordt het verzekeren van personenschade logischer. De nieuwe verzekeringssoort, ook wel verkeersverzekering genoemd, verzekert niet langer de aansprakelijke, maar juist het slachtoffer. De verzekeringspremie hangt daarmee niet meer af van iemands persoonlijke kans om schade te maken, maar de kans op schade in het algemeen, ongeacht de schuldige.

Over de hoogte van de verkeersverzekering-polissen in vergelijking met die van autoverzekeringen zoals we die nu kennen, durft Rudi Buis van het Verbond van Verzekeraars niet te zeggen dat ze per definitie veel gaan verschillen. Bepaalde schades blijf je altijd houden, zoals onder andere door storm, vandalisme en brandstichting. Verder kunnen we alleen maar raden of zelfrijdende auto’s veiliger zijn, want er kunnen altijd nieuwe risico’s zijn die we nu nog niet voorzien. De zelfrijdende auto moet zich eerst in het echt bewijzen.

Pakketten voor de verkeersverzekering kunnen er met veel verschillende invullingen komen, waarbij iemand die alleen fietst en met de trein gaat een lager bedrag betaalt dan iemand die alle vervoerstypen, inclusief een auto, gebruikt. In het geval van schade door een softwarefout van de autofabrikant, krijgt de verzekerde altijd haar of zijn vergoeding, en zoekt de verzekeraar vervolgens uit of de fabrikant hem dit terug behoort te betalen. Buis: “Dit zou een voordeel zijn van de directe verzekering: dat je altijd vrijwel meteen je vergoeding krijgt.”