Fietshelmen verhogen risicogedrag en sensatielust

Helmdragers op de fiets nemen meer risico in hun fietstocht dan fietsers die geen helm dragen, zo blijkt uit psychologisch onderzoek van de Universiteit van Bath. Daarmee zou het veiligheidseffect dat de helm biedt weer teniet worden gedaan.

Hoewel fietsen met een helm eigenlijk 20% veiliger is dan fietsen zonder helm, kan het gedrag van helmdragers zorgen voor juist meer ongelukken. Uit onderzoek van Tim Gamble en Ian Walker blijkt namelijk dat helmdragers meer risico nemen en meer op zoek zijn naar sensatie dan mensen zonder helm. Gamble en Walker lieten 80 fietsers in hun experiment een virtuele ballon zo groot mogelijk moesten opblazen. Hen werd verteld dat hun ogen gevolgd werden met een zogeheten eyetrackingsysteem, dat op hun hoofd werd bevestigd. Bij een deel van de proefpersonen was het systeem bevestigd op een helm, terwijl het systeem bij de rest op een gewone pet bevestigd was.

Ondertussen werd het verschil in ballongrootte gemeten. Helmdragers bliezen de ballon wel 30% groter op dan de proefpersonen die een pet droegen. Onbewust namen de helmdragers dus veel meer risico. Een verklaring voor dit resultaat ligt volgens de onderzoekers in het fenomeen van ‘social priming’. Dit houdt in dat mensen onbewust keuzes maken op basis van woorden, symbolen of voorwerpen die ze eerder hebben gezien. In dit geval kiezen mensen dus voor risicovoller gedrag nadat ze een veiligheidsvoorwerp als een helm hebben gezien. Dat is opvallend, en kan daarom veel betekenen voor risicotrainingen. Als het veiligheidsmateriaal immers zorgt voor meer risicogedrag, is het te bevragen wat daar dan precies het nut van is.